Tartışılan bazı filmler neden çok izleniyor?

Türkiye’de filmlerin sinema salonunda ilgi görme ihtimali sanatsal niteliğinden çok politik tartışmaların neresinde olduğuyla bağlantılı. Son dönem gişe verilerine bakınca da karşımıza çok net bir tablo çıkıyor. Herhangi bir şekilde siyasi söylem, politik tavır, sivri çıkışlarla gündeme gelen filmler normalde izleneceğinden çok daha fazla izleniyor.

Nuri Bilge Ceylan’ın son filmi Kuru Otlar Üstüne, gişedeki ilk haftasında 100 bin civarı izlenerek şaşırttı. Zira NBC’nin bugüne kadar en çok izlenen filmi toplamda 300 bin bilet satılan Kış Uykusu idi. Ahlat Ağacı 240 bin, Bir Zamanlar Anadolu’da da 150 bin civarı izlenmişti. 3 saati aşkın süresiyle NBC’nin ve Türk Sinemasının en uzun filmlerinden biri olmasına rağmen Kuru Otlar Üstüne’nin bu denli ilgi görmesinin ilk sebebi Merve Dizdar’ın Cannes Film Festivalinde en iyi kadın oyuncu ödülünü alırken yaptığı konuşmanın tartışmalara yol açmasıydı. Dizdar, filmde canlandırdığı karakter gibi Anadolu’da kadın olarak yaşamanın zor olduğunu “coğrafya” vurgusu ile dile getirmişti. Filmin anlattığı olaylar ve ele aldığı karakterlerin de NCB’nin diğer filmlerine oranla daha politik olduğu yorumları da yapıldı. Haliyle film merak edildi ve çok izleniyor.

Yakın zamanda benzer bir manzarayı Emin Alper’in Kurak Günler filminde de yaşamıştık. Kültür ve Turizm Bakanlığından destek aldıktan sonra senaryosuna LGBT bir karakter ekleyen ve haftalarca tartışılan filmi 250 binden fazla kişi izlemişti. Yurt dışı festivallerde bunu kullanan Alper’in önceki filmleri en fazla 30 bin izlenmişti. Neredeyse 10 misli izlenmesinin sebebi elbette tartışılması ve bunu politik bir argüman olarak kullanmasıydı. Filmin festival süreci ve vizyon takviminde her platformda konuşan yönetmen, Türkiye’de baskıcı yönetim olmasından tutun da toplumsal eleştirilere kadar her konuda açıklamalar yapmıştı.

İki film özelinde de filmlerin sinemasal değerlendirmesinden çok politik meseleleri ve yönetmen ya da oyuncuların açıklamları öne plana çıktı. NBC genellikle böyle sulara girmiyor. Merve Dizdar’ın açıklaması olmasa bu denli tartışılmazdı filmi. Emin Alper ise sinemasını ideolojik düzeleme kaydırdı ve yönetmen olarak ulusal ve uluslararası alanda filmlerinin dışında da konuşuyor ve bu şekilde gündeme geliyor.

Gündeme gelen ve tartışılan meselelerin geniş kitlelerin ilgisini çekmesi anlaşılabilir elbet. Fekat burada Türk Sinemasının durumu açısından bazı sorular ve sorunlar kendini gösteriyor. Adı geçen filmler festival filmi olmasına rağmen bu kadar izleniyorsa, benzer festival filmleri neden izlenmiyor? Bir bağımsız filmin çok izlenebilmesi için illa da politik meselelerle gündeme gelmesi mi lazım? Özellikle uluslararası arenada, festivallerde boy göstererek ülkesini eleştiren kişilerin olması filmi neden çok izlenir kılıyor? Böyle olacaksa, izlenmek için her sinemacı böyle mi yapsın? İzleyici buradan kendine pay çıkarmamalı mı?