Dinlemek için tıklayınız

Curiosity, 7 Mayıs’ta Mast kamerasıyla (Mastcam) bir fotoğraf çekti ve bu fotoğraf perşembe günü NASA tarafından yayınlandı. İşte o andan beri tüm sosyal medya platformları bu fotoğrafla ‘çalkalanıyor’.

Bir anda viral olan ve ‘Uzaylı Kapısı’ diye adlandırılan bu görüntü için sayısız kişi yorum yaptı. Uzmanlar ise iki gündür durumun ardında yatan gerçeği açıklamaya çalışıyor.

Curiosity’nin yolladığı fotoğrafın siyah beyaz orijinal hali

Öncelikle Mars’ta görülen ‘kapı aralığı’ uzaylılar için inşa edilmiş değil. Peki gerçekte neler oluyor?

Uzmanlar bu görüntünün Mars manzarasının doğal bir özelliği olduğundan oldukça eminler.

Mars’ın jeolojisini inceleyen İngiliz jeolog Neil Hodgkins, WordsSideKick.com’a “Bu çok ilginç bir görüntü” dedi. Ancak uzman sözlerini “Ama açıkçası bana doğal bir erozyon gibi görünüyor.” diyerek tamamladı.

GÖRÜNTÜ GERÇEK AMA…

Bir panoramik fotoğraf şirketinin web sitesi olan Gigapan.com’da da görüldüğü gibi, Curiosity’nin birkaç fotoğrafını bir araya getirerek yapılan bir panorama da dahil olmak üzere, orijinal siyah beyaz fotoğraftan renkli hale getirilmiş birçok fotoğraf oluşturuldu.

Birkaç ipucu, görüntünün gerçek bir kapı olmadığını açıkça ortaya koyuyor:

Başlangıç olarak kapı 1 metreden daha az yükseklikte. Fransa’daki Nantes Üniversitesi’nden gezegen jeologu Nicholas Mangold “Bu, Marslıların küçük olduğunu gösterebilir” diye espri yaptı.

NASA’nın Mars yüzeyini gezerek fotoğraf çeken aracı Curiosity

İnternette yapılan çılgınca yorumlardan biri bu kapının İsa’nın uzaydaki mezarı olduğunu söylüyordu. Diğer yorumlardan bazılarında ise kapının ardında E.T. (1982 yapımı ünlü bir bilim kurgu filmi ve filme adını veren uzaylı karakterin isminin kısaltması) için bir beşik olduğu söylendi.

Ama asıl cevap elbette bunların hiçbiri değil. Uzmanlara göre, kapıya benzeyen şey bir kayadaki sığ bir açıklıktır. Ve bunun doğal güçlerin neden olduğu bir şey olduğu konusunda tüm bilim insanları hemfikir.

MARS AŞINIR

İngiliz yerbilim şirketi Searcher’ın başkan yardımcısı olan Hodgkins, “kapının” erozyondan kaynaklandığını düşünüyor. Kayanın üzerinde, solda eğimli, sağda daha yüksekte, tabaka adı verilen kayalık katmanlar görülebilir. Hodgkins “Bunlar, öne çıkan daha sert kumlu yataklara sahip silt yataklardır” diyor ve “Belki 4 milyar yıl önce tortul koşullar altında, muhtemelen bir nehirde (emin olmak için daha fazla çıkıntı görmem gerekir) veya rüzgarla savrulan bir kumulda birikmişlerdi.” diyerek tartışmalara nokta koyuyor.

Mars rüzgarları, yüzeyde açığa çıktıklarından beri oradaki kaya ve toprak tabakalarını aşındırdı ve görüntüler “kapının” içinde bile bunun izlerini ortaya koyuyor.

Görüntüde ayrıca birkaç doğal dikey kırık da görülebiliyor; bunların arasında, kayaların Mars’ta havalanma biçiminden kaynaklanan kırıklar ve dikey çatlakların katmanlarla kesiştiği yerde küçük mağara veya “kapı” oluşmuş gibi görünüyor.

Herkes aynı soruyu soruyor: Mars’taki bu kapıyı uzaylılar mı yaptı?

Kapı şeklindeki mağarayı oluşturan büyük bir kaya düşüşü de olabilir. Yerçekimi Mars’ta o kadar güçlü olmasa da bu oluşuma sebep olabilecek kadar güçlü.

Kapı şüphesini uyandıransa yüzeyde, “kapının” hemen sağında, pürüzsüz bir dikey kenara sahip gibi görünen bir kaya. Bu kaya muhtemelen nispeten yakın zamanda düştüğü ve uzun süredir Mars rüzgarlarına maruz kalmadığı için ‘hepsi çok doğal ve dünyadaki birçok kurak yerde görebileceğiniz çıkıntılara’ benziyor.

MARS DEPREMİ YOK

İnternet spekülasyonları, kapı şeklindeki küçük mağaranın sismik bir “Marsquake”den kaynaklanmış olabileceği olasılığını öne sürdü. Örneğin, şimdiye kadar kaydedilen en büyük Mars depremlerinden ikisi 2021’in sonlarında gerçekleşmişti.

Ancak Mangold şu fikrinde ısrarcı:

“Bütün dağ ciddi şekilde parçalanmış, bunun için büyük Mars depremlerine gerek yok. Bunun yerine, çatlaklar, çatlaklarındaki suyun hidrolik basıncı ile kaya açığa çıkmadan önce oluşmuş olabilir; ya da gezegenin yüzeyindeki mevsimsel sıcaklık değişimlerinin neden olduğu termal stresin bir sonucu olabilir.”

Mars’ta gerçekleşen depremler böyle kayda alınmıştı

Almanya’nın Bremen kentindeki Jacobs Üniversitesi’nden jeolog Angelo Pio Rossi, “Gerçekten de çok güzel bir kırık yüzey” derken Curiosity gezgininin birbirini takip eden fotoğraflarından, çıkıntının panoramalarını yarattı ve o da kapı şeklindeki mağaranın kayadaki görünür çatlaklar tarafından üretildiğini açıkladı.

Rossi “Kırıklarla izole edilen herhangi bir blok, eğim yumuşak olsa bile sonunda yokuş aşağı düşebilir. Kırıkların kendileri doğrudan Marsquakes tarafından değil, sadece jeolojik zaman boyunca deformasyonla yaratılıyor” ifadesini kullandı.