Kişisel verilerin gizliliği sosyal medyanın sonu mu?

Kârlılık ve büyüme rakamlarıyla herkesi şaşırtan sosyal medya sektörü son günlerde işten çıkartmalarla gündeme geliyor. Elon Musk’ın Twitter’ı satın aldıktan sonra çok sayıda elemanı işten çıkartması, Facebook ve SnapChat’te de benzer süreçlerin yaşanması krizin nedenlerini tartışmaya açtı. Birgün yazarı Ümit Alan bugünkü yazısında, bu sektörün reklam gelirlerinin yanı sıra kullanıcı verilerini pazarlayarak kâr ettiklerini vurguladı, yeni gizlilik kuralları ile kullanıcıların verilerini gizlemeleri sonucu büyük gelir kayıpları yaşandığına dikkat çekti.

Sosyal ağların insanların tanıdıkları ve güvendikleri kişilerle bağ kurmasına yardımcı olduğunu ifade eden Alan, sosyal medyanın ise interneti kullanma şeklini tamamen değiştirdiğini, bunun da psikolojik ve maddi sorunlara neden olduğunu belirtti.

Ümit Alan, “Sosyal medya cağının sonuna mı geldik” sorusuna ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “Sosyal ağ, tanıdığımız ve güvendiğimiz insanlara bağlanmak ve onlar aracılığıyla başka insanları tanımak, günün sonunda da büyük bir güvenilir kişiler ağı oluşturmakla ilgiliydi. Oysa sosyal medya daha çok 2009 sonrası akıllı telefonlar ve Instagram, Twitter gibi platformlarla hayatımıza girdi ve interneti kullanma şeklimizi tamamen değiştirdi. Sosyal medya herkesi yayıncı haline getirdi ve özellikle Twitter’da sadece yakınlarımızla değil, herkesle konuşmaya başladık. Aradaki farkı anlamayanlar için bu oldukça zehirli bir yanılgıydı ve hem psikolojik rahatsızlıklara hem de maddi kayıplara yol açtı. Bir yıl önce yine bu köşede referanslarıyla yazdığım gibi bu doğamıza da uygun değildi. İşte Bogost da şimdi Twitter’daki krizi bir fırsat olarak görüyor ve bunun bazı şeylerin anlaşılmasını sağlamasını umuyor. Kim bilir bu da sosyal medya çağını sonlandırabilir diye düşünüyor. Bu konuda onun kadar umutlu değilim ama veri bilincinin artması, ona bağlı olarak regülasyonların gelişi, sosyal medya platformlarının kontrolsüz büyümesinin duruşu gibi göstergeler bir heyecan yaratıyor. Ancak unutmayalım ki Metaverse gibi bir vizyon da üç boyutlu avatarlarımızla oraya buraya koşturalım diye değil, veri toplamanın içinde bulunduğumuz turunun sonuna geldiğimiz için geliştiriliyor. Daha önemlisi, internet üniversitelerde, devlet kuruluşlarında kâr amacından uzakta geliştirilen bir teknolojiyken, internetin yeni dönemi diye tanımlanan Metaverse, özel şirketler tarafından geliştiriliyor. Bu nedenlerle hemen sosyal medya çağı bitti diyemeyiz ama platformların çalışma şekillerinin biraz değişeceğini görmek zor değil.”