Karadeniz’de başta Ordu ve Giresun olmak üzere çoğu ilde yoğun geçmesi beklenen fındık hasadı için gün sayılırken gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hafta sonu Ordu’da açıklayacağı fındık alım fiyatlarına çevrildi. 2021 yılında Giresun kalite fındık için kilogram başına 27 lira, Levant kalite fındık için ise kilogram başına 26,5 lira olarak belirlenen fındık için çiftçilerin bu yıl beklentisi ise en az 53-55 lira seviyesinde.
BİR KİLOGRAM FINDIĞIN ÇİTÇİYE MALİYETİ 43.5 LİRA
Çiftçiler Sendikası Genel Yürütme Kurulu Üyesi Kutsi Yaşar bu konuda sendikanın bir çalışma yürüttüğünü ve 2022 yılında üretilen bir kilogram fındığın çiftçiye maliyetinin 43,45 lira olduğunu söyledi. DW Türkçe’den Emre Eser’e konuşan Yaşar, son yıllarda motorin, gübre, ilaç, budama ve işçilik masraflarının hızla katlandığını belirterek çiftçilerin bu maliyetleri karşılayamadığını söylüyor.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası Ordu İl Temsilcisi Mehmet Bayhan da maliyet vurgusu yapıyor. Maliyetler artışlarına çiftçilerin yetişemediğini söyleyen Bayhan “Fındık üretiminde maliyetler sürekli yükseliyor. İlaç, gübre ve mazot üretim aşamasında bizi çok zorluyor. Hasat döneminde ise toplama maliyetleri var. İşçi yevmiyeleri 216 lira olarak açıklansa da 250 liradan aşağı işçi çalıştırmak zor” diyor.
GÜBRE YÜZDE 300, İLAÇ YÜZDE 200 ZAMLANDI
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan da çiftçilerin yüksek maliyetlere rağmen fındık bahçelerini korumak için ellerinden geleni yaptığını ancak dönem dönem kullanması gereken gübreleri kullanamadığını aktarıyor. Özellikle yüzde 300 zamlanan gübreleri çiftçinin alamadığına dikkat çeken Soydan, ilaç fiyatlarının da en az yüzde 200 arttığını anlatıyor.
Üreticiler, mevsimlik işçilerin dışında bölgedeki köylerde yaşayan işçilerin bu yıl fındık bahçelerine günlük 300 liradan aşağı girmeyeceğini söylüyor.
ARTAN ENFLASYON HESABA KATILARAK FİYAT BELİRLENMELİ
Üreticilerin maliyetlerden sonra en fazla dikkat çektiği konu ise temel yaşam masrafları. Karadeniz çiftçisinin fındık ve çay gibi ürünlerden elde ettiği gelirlerle geçindiğini anlatan üreticiler için fındık ve çay gibi ürünlerin alım fiyatı da hayati önem taşıyor. Zira üreticiler kendi ürünlerini satarak sağladığı kazancı kullanıyor. Bu noktada enflasyona dikkat çeken Çiftçiler Sendikası Genel Yürütme Kurulu Üyesi Kutsi Yaşar, “Önceden bir kilogram fındık ile kaç kilogram zeytin, kaç kilogram yağ alabildiğimizin hesabını yapardık. Şimdi bunları bıraktık kaç ekmek alabildiğimizin hesabını yapıyoruz. Tüp gaz fiyatları ortada. Enflasyon sürekli artarken fındık fiyatının da bu etkenler düşünülerek belirlenmesi lazım” şeklinde konuşuyor.
ÜRETİCİNİN BEKLENTİSİ 85 LİRA
Çiftçiler Sendikası Genel Yürütme Kurulu Üyesi Kutsi Yaşar, bir kilogram fındığın maliyetinin 44 lirayı bulduğu ortamda açıklanması gereken taban fiyatın en az 85 lira olması gerektiğini söylüyor. Ordu ve Giresun’da 2022 yılı için fındık alım fiyatında 50 liralık bir beklenti olduğunu söyleyen Yaşar, bu seviyenin çok yetersiz olduğunun altını çiziyor.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan da bölgedeki beklentinin 55 lira seviyelerinde şekillendiğini aktarıyor. Soydan’a göre bazı üreticiler ise fiyatın 60 liraya kadar çıkacağı beklentisine sahip.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Ordu İl Temsilcisi Mehmet Bayhan da 55 lira seviyelerinde güçlü bir beklenti olduğunu söylüyor. Bayhan’a göre bu seviyenin 2-3 lira üzerine çıkılması da mümkün.
ÇİFTÇİNİN NORMAL YAŞAMINI SÜRDÜRMESİ İÇİN GEREKLİ
Bu yıl için açıklanması beklenen fındık alım fiyatında enflasyon etkisiyle geçmiş yıllara göre oldukça önemli bir artış bekleniyor. Çiftçiler Sendikası Genel Yürütme Kurulu Üyesi Kutsi Yaşar ise Cumhuriyet tarihinin en yüksek fındık fiyatının bile çiftçiyi kurtarmayacağını belirtiyor. Yaşar “Biz yapılan açıklamanın Cumhuriyet tarihinin en yüksek fındık alım fiyatı diye açıklanmasını bekliyoruz. Ama oldukça hüzünlü bir tablo var. Bu rekor fiyat bile çiftçinin sıkıntılarını gidermeyecek. Çiftçiyi yoksulluktan kurtaramayacak. Fındık için 85 lira seviyesinin çok olmadığını söylüyoruz. Bu bir zenginlik değil. Sadece çiftçinin normal yaşamını sürdürmesi için gerekli” diyor.
AĞUSTOSYA FINDIK HASADI, EYLÜLDE DÜĞÜN DEVRİ BİTTİ
Karadeniz’de Ağustos ayının hasat Eylül ayının ise düğün ayı olduğunu hatırlatan Yaşar, “Artık bu gittikçe zor bir duruma dönüşüyor. Tarımsal girdiler 3-4 kat artarken fındık fiyatının 1 kat bile artmaması fındık üreticisi için artık yoksulluktan açlığa geçişin bir göstergesidir. Artık üreticinin fındıktan gelen parayla düğün yapma şansı kalmadı” ifadelerini kullanıyor.
News
