Karadeniz’de ‘ölüm yamaçlarına’ ‘teraslı’ formül

Küresel iklim değişikliğinin etkileriyle yağış rejiminin değiştiği Karadeniz Bölgesi’nde, özellikle sarp yamaçlarda oluşan heyelanlar, can ve mal kayıplarına neden oluyor. Kaya düşmelerine karşı, kara yollarında önlemler artırılırken, endüstriyel dağcıların yürüttüğü çalışmalarla da çelik ağ çekilen yamaçlar, kaya tehdidinden arındırılıyor.

Bölgede tespit edilen riskli kayaların düşürülerek temizlenmesi gerektiğini savunan uzmanlar, tıraşlama yöntemiyle eğim azaltılacak riskli yamaçlara, ‘teras’ şekli verilmesini öneriyor.

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, bölgede yüksek rakımlı dağ yollarının yanı sıra Karadeniz Sahil Yolu’nda kaya düşmesi nedeniyle meydana gelen birçok kazaya dikkat çekip, alınması gereken önlemleri anlattı. Bölgenin jeolojik özelliği nedeniyle yamaçların tehlike yarattığını belirten Bektaş, “Bölgenin jeolojik özelliğini dikkate alırsak dik yamaç, faylı, kırıklı ve ayrışmış olduğu için volkanik kayaçlar aşırı yağışlarda yer çekiminin de etkisiyle yamaçlar tehlike yaratıyor. Yola büyük şekilde bloklar düşüyor. 90 derecelik eğimli dik yamaç faylarla parçalanmış baklava dilimi şeklinde parçalanmış bloklara ayrılmış ve bu bloklar gravite etkisiyle aşırı yağışların da etkisiyle kayıyor. Bu tür riskli yamaçlarda kesinlikle yamaç eğimini düşürmek lazım” diye konuştu.

‘YAMAÇ EĞİMİNİN DÜŞÜRÜLMESİ GEREKİR’
Riskli bölgelerde yamaç eğiminin düşürülmesi gerektiğini söyleyen Bektaş, “Bu olay ilk değil, son da olmayacak. Eğer bu şekilde devam ederse özellikle küresel ısınmaya bağlı Doğu Karadeniz’deki yaz yağışları da kendini hissettiriyor veya artıyor. Dolayısıyla aşırı yağışlar sonucunda kara yollarında bu tür felaketlerin yaşanması kaçınılmazdır. Eğer önlemler alınmazsa. Çok riskli yerlerde muhakkak suretle tel örgüyle kafesleme veya yamaç eğiminin düşürülmesi gerekir ki karayolları mühendisleri zaten bunu biliyor. Ama önemli olan bunu proje haline getirmek ve finansın sağlamak” ifadelerini kullandı.

‘KİTLE HAREKETLERİNİ ÖNLEYİCİ TEDBİRLER ALINMALI’
Prof. Dr. Bektaş, kara yolunun yamacındaki kitle hareketlerini önlemenin çeşitli yolları olduğunu aktararak, şöyle devam etti:
“Her yamacın özelliğine bağlı olarak kimi yerde kafesleme yaparsınız. Kafesleme daha çok moloz akması şeklinde küçük akmaları önleyebilir ama büyük çapta kitle hareketi bekliyorsanız o yerde muhakkak suretle yamacın eğimini düşürmeniz gerekir veya yamacı teraslamanız gerekir ki kitle hareketlerini önleyebilelim. Önemli olan burada ister heyelan olsun, ister ki kaya düşmesi olsun, hepsi kitle hareketidir. Kitle hareketlerini önleyici tedbirlerin alınması lazım. Sizin orada bahsedilen kafesleme her zaman geçerli bir yöntem değildir. Bölgenin jeolojik özelliklerine bağlı olarak kafesleme olabilir ama çoğu yerde de dik olan şevi yahut ta yamacın eğimini muhakkak suretle tıraşlayarak eğimi düşürmek lazım veya kademeli bir şekilde yamaç gravite etkisini azaltmamız lazım.”