İsrail’in Demir Kubbe hava savunma sistemi, 2011 yılında resmi olarak kullanılmaya başlandı. Bu tarih, sistem için ilk kez operasyonel bir kullanımın gerçekleştiği zamanı işaret eder. İsrail, bu sistemi özellikle Kassam roketleri ve diğer benzeri düşük menzilli roket saldırılarına karşı koruma sağlamak amacıyla geliştirildi. Demir Kubbe, İsrail’i bu tür tehditlere karşı daha etkili bir şekilde savunma yeteneği kazandırdı.
DEMİR KUBBE NEDİR?
İsrail’in Demir Kubbe adını verdiği hava savunma sistemi, roket ve füze saldırılarına karşı koruma sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir sistemdir. Tam adı “Iron Dome” olan bu sistem, İsrail’de geliştirilmiş ve kullanılmıştır. İsrail’e yönelik Kassam roketleri ve diğer benzeri tehditlerle başa çıkmak amacıyla tasarlandı. Bu sistem, İsrailli savunma şirketi Rafael ile İsrail devletine ait Hava ve Uzay Sanayileri kurumu tarafından ortak geliştirildi. Sistemin üretimi İsrail’in kuzeyindeki tesiste yapılıyor.
Demir Kubbe, hızlı karar alma, hassas izleme ve etkili müdahale yetenekleri ile sivil yerleşim alanlarını roket ve füze tehditlerine karşı korumak için kullanılır. Sistem, İsrail’deki sivil nüfusu korumak ve zarar vermek isteyen tehditlere karşı etkili bir savunma sağlama amacıyla geliştirildi.
Tüm hava koşullarında etkili şekilde çalışması için tasarlanan Demir Kubbe, ABD desteği olmadan geliştirilse de 2011’de İsrail’in müttefiki ABD, programı finansal olarak desteklemeye başladı.
ABD’nin Demir Kubbe’ye yatırım yapmaya başlamasıyla ABD Kongresi’nin teknoloji paylaşımı ve ortak üretim için baskı yapmasıyla roketsavar güze bataryalarının bir kısmı şu anda ABD’de üretiliyor.
ABD’nin hava savunma sistemi için verdiği destek İsrail’e sağlanan askeri yardımın sadece bir kısmını oluşturuyor. İki ülke arasında imzalanan anlaşmaya göre 2019’dan 2028’e kadar sağlanan yardım 38 milyar dolara ulaşacak.
DEMİR KUBBE NASIL ÇALIŞIYOR?
Demir Kubbe sistemi, potansiyel tehditleri tespit etmek için radarlar kullanır. Bu radarlar, hedefleri izler ve roket veya füze fırlatıldığında hedefin yerini belirlemeye yardımcı olur. Radarlar tarafından tespit edilen tehditler, merkezi bir kontrol merkezine iletilir ve bu merkezde tehdidin doğasını ve potansiyel etkilerini değerlendiren yazılım kullanılır.
Tehditlerin türü ve tahmini etki alanı değerlendirildikten sonra, Demir Kubbe sistemi, hangi hedeflerin vurulması gerektiğine karar verir. Sistemin amacı, sivil yerleşim alanlarını korumak ve yalnızca tehditlerin bu alanlara yaklaştığında müdahale etmektir.
Belirlenen hedefleri yok etmek için Demir Kubbe, karadan fırlatılan çok sayıda roket fırlatıcıdan oluşur. Bu roketler, tehditlerle etkileşime girecek şekilde programlanmıştır. Tehdit roketleri hedefe yaklaştığında, Demir Kubbe roketleri fırlatır ve tehdidi etkisiz hale getirmek için ona yaklaşır.
İnterseptör roketler, hedef tehdidi yakalayıp etkisiz hale getirmeye çalışır. Sistemin radarları bu roketleri izler ve gerektiğinde daha fazla roket fırlatmak için gereken bilgiyi sağlar.
DEMİR KUBBE, İSRAİL İÇİN NE KADAR ÖNEMLİ?
Demir Kubbe, İsrail’in özellikle Gazze’den Hamas ve İslami Cihad tarafından atılan roketlerin can ve mal kaybına yol açmasını engelleme çabalarında önemli rol oynuyor.
Dönem dönem çatışmaların şiddetlendiği bu bölgede, özellikle İsrail’in güneyinde normal hayatın devam etmesi ve güvenliğin sağlanmasında kritik önem taşıdığı belirtiliyor.
Bu sistemi savunanlar, Demir Kubbe sayesinde İsrail’in kendisine yönelik tehdidi azalttığını ve özellikle 2010’larda gerilimin yükseldiği dönemlerde bu sayede kara harekatına gerek kalmadığını ifade ediyor.
Ancak, İsrail’in Gazze’den gelen tehditler karşısında bu sisteme fazla güvendiği ve diğer güvenlik artırıcı önlemlere yeterince kaynak ayırmadığını düşünenler de var.
Bunların başında da roket saldırısı anlarında erken uyarı sisteminin yeterince etkin çalışmaması ve yeterli sayıda sığınak olmaması geliyor.