Çay… Dünyada ilk defa Çin ve Hindistan’da yetiştirilmeye başlandı ama tüketimde ilk sırada Türkiye yer aldı. Sohbetlerin en önemli noktası, ağırlamaların odağı çay… Çay üretiminde Çin yüzde 41’le ilk sırada. İkinci sıradaki Hindistan yüzde 21 gibi büyük bir paya sahipken, Türkiye üretimde yüzde 4 seviyesinde bulunuyor. Ancak durum tüketime geldiğinde, liderliği kimseye bırakmıyoruz. Türkiye, yıllık 3,2 kilogram çay tüketimiyle dünya birincisi. Arkamızdan Libya yüzde 2,4, Afganistan ise 2,2 kilogramla geliyor. En büyük üreticilerin adı ilk 5’te dahi yok… Kültürümüzün en önemli simgelerinden biri olan çay, ülkemizde Rize, Trabzon, Giresun ve Artvin’de üretiliyor. 201 bin üreticinin emeğiyle evlerimize gelen çay, 1 milyon kişi için de geçim kaynağı anlamında… 207 fabrika tarafından işlenen 1,5 milyon ton çay, çeşitli şekil ve ebatlarla evlerimize giriyor.
İşte hem ekonomimiz hem de kültürümez için büyük önem taşıyan bu eşsiz içeceğin yetiştiği topraklar için 6 yıl önce bir araya gelen TEMA Vakfı
Ataç “Toprağı sağlığına kavuşturacak uygulamaların gösterilmesine ağırlık verdik. O kimyasalın toprağa karışmadan derelere akıp gitmesini önlemeye çalıştık. Çapalama ile toprağın nefes almasını sağladık. Örnek bahçelerde verim aşamalı olarak yüzde 55 arttı. Uygulamalarımızı tüm çay bahçelerine uygulayarak çayın sürdürülebilirliğini sağlamak çok önemli” dedi. Doğuş Çay Yönetim Kurulu Üyesi Harika Karahan Batallı da projenin ilk etabının eğitim ve farkındalık olduğunu, ikinci etapta Rize’de örnek bahçe uygulamaları gerçekleştirdiklerini, ardından olumlu dönüşler aldıkça büyüyen projenin 2020’de yüzde 38 verim artışı sağladığını söyledi. Batallı “Çaydaki verim bugün yüzde 55’lere kadar yükselmiş durumda. Bu yıl da Rize dışındaki illerde de örnek uygulamaları olabildiğince artırma hedefindeyiz. Unutmayalım ki Türk çayı, tarlada kar altında kalarak yetişen tek çay. Bu haliyle de lezzet açısından önemli bir avantaja sahip. Bunları başarabilmek ben ve Doğuş Çay ailesi için çok büyük bir mutluluk. Bunun için var gücümüzle çalışıyoruz” dedi.
Batallı, kimyasal gübre kullanımın azaltıp çay kompostunun gübre olarak atılmasının sağlandığını, bu yolla çiftçinin giderinin de azaldığını söyledi
HEDEF EN BÜYÜK TARIM MARKASI OLMAK
Harika Karahan Batallı, Doğuş Çay olarak dökme çay ile başlayan yolculuklarının poşet çay, yeşil çay ve bitki meyve çaylarıyla devam ettiğini, ürün portföyünün gelişmeye devam ettiğini söyledi. Bugün itibarıyla Türkiye’nin çeşitli illerindeki 11 tesiste çay, şeker, salça, soğuk içecek ve cips üreten şirketin yüzde 100 yerli sermayeli olduğunu hatırlatan Batallı “Türkiye genelinde 70 bin çiftçiyle çalışıyoruz. 2021 yılında Doğuş Çay olarak 160 bin ton yaş çay, 975 bin ton şekerpancarı, 60 bin ton patates, 50 bin ton domates, 15 bin ton mısır alımı gerçekleştirdik. Doğuş Çay ailesi olarak çıktığımız yolda üreticilerimizi sürekli destekliyoruz. Ülkemizde tarımın ve çiftçilerimizin gelişimine de büyük katkı sunuyoruz. Yatırım ve çalışmalarımız sonucunda da Türkiye’nin bir numaralı tarım markası olmayı hedefliyoruz. Çok yakında yeni markalarımızı açıklayacağız” diye konuştu. Batallı, salçalık domates üretiminde önemli merkezlerden olan Bursa’da da bir salça fabrikası kurmayı planladıklarını anlattı. Şirket, Ödemiş’teki fabrikada üretilen salçanın tamamını ihraç ediyor. Şirket, enerji üretiminini de bütün fabrika çatılarına güneş enerjisi sistemi kurarak elektrik üretirken, yeni dönemde 80 milyon dolar yatırımla kurduğu GES panel kurulum tesisini de işletmeye açmak üzere çalışıyor.