News
News
Siyaset Bilimci Prof. Dr. Gülgün Erdoğan Tosun, seçime yönelik yapılan anket çalışmaları ile ilgili Evrensel’e değerlendirmede bulundu.
Prof. Dr. Tosun, anket sonuçlarının seçmenlerin oy tercihlerine etkisiyle ilgili şöyle bir örnek paylaştı: “Son yapılan bir araştırma bir partiyi hiç ummadığımız şekilde 10 puan daha yüksek gösteriyorsa, diğer partinin seçmenine yani şu anda iktidar partisi seçmenine, ‘iktidar elden gidiyor’ mesajı da verebilir. Buna toparlanma etkisi diyoruz.”
‘EN İYİ ARAŞTIRMA KAMUOYUNA AÇIKLANMAYAN ARAŞTIRMA’
Prof. Dr. Tosun, “Anket sonuçları seçmenin eğilimlerine, oy tercihlerine nasıl etki eder? Örneğin seçmeni A partisinden B partisine yöneltebilir mi?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Seçmen üzerinde tek yönlü bir etki yok. İlk sırada ‘bandwagon etkisi’ geliyor. Bandwagon, çoğunluk teorisine dayanır. Buna göre seçimlerden önce yayımlanan kamuoyu araştırmaları hangi parti veya lideri daha güçlü gösterirse, özellikle kararsız seçmenler bu parti veya lideri destekleme eğiliminde olabiliyorlar. Şöyle bir etkisi de var, biraz önce bahsettiğimiz gibi son yapılan bir araştırma bir partiyi hiç ummadığımız şekilde 10 puan daha yüksek gösteriyorsa, diğer partinin seçmenine yani şu anda iktidar partisi seçmenine, ‘iktidar elden gidiyor’ mesajı da verebilir. Buna toparlanma etkisi diyoruz. Bir diğer etki, yenilmişlik ya da kamçılanma etkisi. Bandwagon etkisinin tersine işler. Seçmenler bazen kazanma şansı en yüksek aday veya partiye sırt çevirip, seçilme şansı daha az olana destek verebilirler. Örneğin bir parti baraj altında kalacak gibiyse ona yönelebilirler. Bir diğer etki olarak bumerang etkisinden söz edebiliriz. Kendi partilerinin önde olduğunu gören seçmenler, kaybeden tarafa üzülüp desteklerini o partiye çevirebilirler. Ya da kendi partilerinin kazanacağından emin olunca sandığa gitmeyebilirler. Örneğin AKP’ye destek veren seçmen içinde daha önce MHP’ye oy veren seçmenler, partilerini baraj altında görüyorsa ‘Dur parti baraj altında kalmasın’ deyip ona yönelebilirler. Bu etkileri görebilmek için ayrıntılı araştırmalara ihtiyaç olduğunu vurgulamalıyım. Benim fikrimi soracak olursanız, ben kamuoyu araştırmalarının en iyisinin kamuoyuna açıklanmayan araştırmalar olduğunu düşünüyorum. Özellikle şu süreçte.”
