Dinlemek için tıklayınız

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, politika faizini yüzde 13’ten yüzde 12’ye indirdi. TCMB açıklamasında, “Temmuz başından bu yana öncü göstergeler zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümede bir yavaşlamaya işaret etmektedir.” denildi. Peki Merkez Bankası bu adımıyla nasıl bir mesaj verdi? Ekonomist Zafer Ergezen ile Gazeteci Sadi Özdemir cevapladı.

MERKEZ BANKASI NASIL BİR MESAJ VERDİ?

CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Gazeteci Sadi Özdemir şu ifadeleri kullandı: “Türkiye aslında çok sayıda merkez bankasından farklı hareket ediyor. Böyle bir dönemde büyüme başlığı altında yatırım, istihdam, üretim, ekonomide özellikle canlılık. Bunu korumak ve desteklemek için faizleri artırmadı. Faizleri düşürmeye devam etti. Bunda nispeten haklı olduğu ortaya çıkıyor. Faiz artıran merkez bankaları enflasyonu düşüremediler. Faizi düşüren de enflasyonu düşüremedi artıran da düşüremedi. Faizin yüksek olması mı düşük olması mı iyi? Bu enflasyon maliyet enflasyonu değil o yüzden faiz etkili olamıyor.

Peki enflasyon ne zaman düzelir? Mevcut küresel çatışmalar, enerji krizi vs. Bunlar bu haliyle kalsa dahi kasım ayı itibarıyla aslında bütün merkez bankaları kendi ekonomilerinde daha iyi enflasyonlar görmeye başlayacaklar.

Biz yüzde 80’deyiz. Bu ayın enflasyonu da yukarı atabilir. Sonraki aylar hep aylık enflasyonlarımız daha düşük çıkabilir. Muhtemelen mayıs ayına geldiğimizde 50’nin altında 45 civarında bir enflasyona dönmüş olabiliriz yıllıkta.

ABD’de 6-5.5’lara dönmüş olabilir. Küresel şartlarla ilgili umut başka aktörlere bağlı. Risk devam ediyor. Enerji fiyatları inşallah şu anki seviyelerin yukarısına gitmez.

BİZDEKİ ENFLASYONUN NE KADAR YURT DIŞI KAYNAKLI?

Kur atağını çok sert yaşadığımız aralık ayı muhtemelen 80 enflasyon üzerinden gitsek tabi ki benim analizim yaklaşık 30-35 puanı kur atağından kaynaklanmış olabilir. Kur atağı öncesi enflasyonumuz 15-17 civarındaydı. Buna biz 30 koymuş olursak hesaplayın diğerleri enerji, emtia tarafından gelen etkidir.

Şunu da eklemek isterim aralık ayında gördüğü fiyat doların aşağı yukarı bu fiyattı biz 9. aydayız. Demek ki 9 aydır kur korumalı mevduat kurlarda istikrar oluşturmuş durumda.

Kur korumalı mevduat olmasaydı yaşayacağımız yük 4-5 misli fazlası olurdu. Kur korumalı mevduat şunu sağlamış oldu. Faizi indirirken kurlardaki atak, istikrarsızlığı ortadan kaldırmış oldu.”

100 BAZ PUAN TAHMİN EDİLEN ANCAK ZAYIF BİR İHTİMALDİ. MERKEZ BANKASI’NIN KARARINA NE DERSİNİZ?

Ekonomist Zafer Ergezen ise konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Baktığımız tablo içerisinde Merkez Bankası genel olarak büyümeyi destekleyici karar aldı diyebiliriz. Burada küresel anlamda enflasyona yönelik endişeler var ama Merkez Bankası’nın alınmış olan enflasyon önlemlerinin etkili olacağını bunun geçici olacağını düşünüyor.

Burada dolar/TL kurunun önceki dönemlere göre zayıf kalmış olması burada marj açmıştı. Merkez Bankası bunu kullandı diyebiliriz. Şimdi faizlerin inmesiyle birlikte piyasaya likidite büyümeyi destekleyici bir hareket olacaktır. Dolar/TL kurunun ne olacağı kritiktir. Dolar/TL kurunda yukarı ivmelenme beklenir. Önceki karar baktığımızda bu ivmelenmenin düşük kaldığını görüyoruz.

Türk piyasalarına ve borsa tarafına yabancı girişi vardı. Yaz döneminde turizm gelirleriyle birlikte güçlenme olduğunu söyleyebiliriz. Bu Merkez Bankası’na marj açmış durumdadır. Bunun ektisinin nispeten ben zayıf kaldığını düşünüyorum. Şu anda burada yukarı yönlü bir hareket yok. Bunu birkaç gün sonra görmek lazım.

Enerji maliyetlerinin yüksek kalmış olması küresel anlamda enflasyonu yukarı çeker nitelikte.

Endüstriyel metallerde düşüş devam edecektir. Ben küresel enflasyonda yukarı yön beklemiyorum. Ben emtialar tarafında yukarı yönlü risklerin azaldığını söyleyebilirim. Burada tek kritik nokta enerji emtiaları, elektrik, doğal gaz, petrol maliyetleri yüksek kalmaya devam ediyor.

Türkiye içerisinde bunun önlenebilmesi zor. Türkiye’nin bir avantajı var küresel merkez bankalarının resesyonu tetikleyen faiz artırımları Merkez Bankası’nın yurt içinde harekete geçmesini tetiklemiyor.

Burada dolar/TL kaynaklı enflasyon kalıyor. Bir tarafta kur korumalı mevduatla birlikte dolar/TL kurundaki yukarı yönlü ivmelenmenin yavaşladığını görüyoruz.

Bu dengelenme ile birlikte dolar/TL kurundaki hareketler bizim enflasyonu ne kadar kontrol altına tutabiliyor olduğumuzu göstermiş olacak.”